Χολολιθίαση - Πέτρα στη χολή

Από τις πιο συχνές χειρουργικές παθήσεις είναι η χολολιθίαση ή πέτρα στη χολή ή σωστότερα στη χοληδόχο κύστη. Εφόσον υπάρχουν συμπτώματα η χολολιθίαση αντιμετωπίζεται χειρουργικά, ευτυχώς ρομποτικά ή λαπαροσκοπικά, με μία (single port – επέμβαση μονής τομής) ή 3-4 μικρές τομές.

Χολολιθίαση είναι η πάθηση κατά την οποία εντός της χοληδόχου κύστεως ανευρίσκονται χολόλιθοι (πέτρες). Η χοληδόχος κύστη (που εσφαλμένα αναφέρεται συχνά απλά ως «χολή») είναι ένα όργανο που ανήκει στο πεπτικό σύστημα και λειτουργεί ως αποθηκευτικός χώρος της χολής. H πέτρα στη χολή μπορεί να είναι μόνο μία ή παραπάνω, ενώ συνήθως συνυπάρχει χολική λάσπη ή/και πυκνή χολή.

Πως εμφανίζεται και τι μπορεί να προκαλέσει η χολολιθίαση

Η χολολιθίαση μπορεί να βρεθεί “τυχαία” συνήθως σε κάποιο υπερηχογράφημα ή αξονική τομογραφία που προαγματοποιήθηκαν για λόγο κυριολεκτικά ή φαινομενικά άσχετο με τη χοληδόχο κύστη. Από εκεί και πέρα αποτελεί μέρος της χειρουργικής τέχνης η εκμαίευση από τον ασθενή και τις εξετάσεις του της απάντησης στο ερώτημα αν υπάρχουν συμπτώματα τα οποία οφείλονται πραγματικά στη χολολιθίαση.
Εφόσον υπάρχει πέτρα στη χολή χωρίς κανένα σύμπτωμα η πάθηση ονομάζεται “ασυμπτωματική” χολολιθίαση, ενώ εφόσον υπάρχουν συμπτώματα ονομάζεται “συμπτωματική”. Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως μετά από μεγάλα γεύματα, πλούσια σε λιπαρά (κλασσικές τροφές που πυροδοτούν τα συμπτώματα είναι τα αυγά, η σοκολάτα, η πίτσα κ.α.) και είναι:

Δυσπεψία, αίσθημα κορεσμού και φουσκώματα
Αίσθημα βάρους ή πόνος ψηλά δεξιά στην κοιλιά, κάτω από τα πλευρά (δεξιό υποχόνδριο) ή κάτω από το στέρνο (επιγάστριο), που είναι δυνατόν να αντανακλούν στη ράχη, στην περιοχή της ωμοπλάτης ή στον ώμο.
Ναυτία, τάση για εμετό ή εμετός

Όταν πυκνή χολή, λάσπη ή πέτρες συγκεντρώνονται στον κυστικό πόρο δημιουργείται στη χοληδόχο κύστη φλεγμονή λόγω της απόφραξης η οποία μεταφράζεται σε έναρξη συμπτωμάτων (συμπτωματική χολολιθίαση). Εφόσον η κατάσταση παραμένει, ο πόνος γίνεται εντονότερος και διαρκεί περισσότερο από το συνηθισμένο, οπότε και λέμε πως ο ασθενής πάσχει από ηπατικό κωλικό ή κωλικό χοληφόρων.
Εάν η κατάσταση επιδεινωθεί και η φλεγμονή του τοιχώματος της χοληδόχου κύστεως γίνει έντονη, ο ασθενής πονά σημαντικά περισσότερο, εμφανίζει πυρετό, με ή χωρίς ρίγος και πλέον μπαίνει η διάγνωση της οξείας χολοκυστίτιδας. Όταν αυτός ο κύκλος φλεγμονών επαναληφθεί πολλές φορές το τοίχωμα της χοληδόχου κύστεως πάσχει μονίμως, ο ασθενής εμφανίζει συνεχώς ένα αίσθημα βάρους ή πόνο στο δεξιό υποχόνδριο και πλέον τίθεται η διάγνωση της χρόνιας χολοκυστίτιδας.
Εφόσον κατά τις συσπάσεις της χοληδόχου κύστης υπερνικηθεί το κώλυμα στον κυστικό πόρο και περιεχόμενο (λάσπη ή πέτρες) περάσει χοληδόχο πόρο εμφανίζονται οι σοβαρές επιπλοκές της χολολιθίασης και οι συνέπειές τους: χοληδοχολιθίαση, αποφρακτικός ίκτερος, χολαγγειίτιδα, παγκρεατίτιδα κ.α. Όλα αυτά τα προβλήματα και οι επιπλοκές προέρχονται από απλή χολολιθίαση η οποία είτε δεν διαγνώσθηκε, είτε υποεκτιμήθηκε κατά τη διάγνωση και σε κάθε περίπτωση δεν αντιμετωπίσθηκε εγκαίρως χειρουργικά.

Γνώριζα ότι είχα πέτρες στη χολή αλλά τώρα έκανα χολοκυστίτιδα. Πότε πρέπει να χειρουργηθώ;

Στους ασθενείς με οξεία χολοκυστίτιδα συστήνω ΑΜΕΣΗ χολοκυστεκτομή εντός των πρώτων 3 ημερών, ΕΚΤΙΜΗΣΗ της κατάστασης μεταξύ 3ης και 7ης ημέρας και ΑΝΑΜΟΝΗ με συντηρητική αντιμετώπιση μετά την 1η εβδομάδα για 6 εβδομάδες και αμέσως μετά χολοκυστεκτομή.
ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ
Η χολολιθίαση εμφανίζεται με διαφόρους τρόπους, ένας από τους οποίους είναι η οξεία χολοκυστίτιδα. Ιδανικά η θεραπεία της χολοκυστίτιδας είναι χειρουργική εντός 72 ωρών από την εμφάνισή της. Εφόσον παρέλθουν οι 3 πρώτες ημέρες και μέχρι την 1η εβδομάδα η επέμβαση είναι μεν δυσκολότερη αλλά παραμένει εφικτή.
Μετά την 1η εβδομάδα η φλεγμονή προκαλεί τόσο έντονες και ισχυρές συμφύσεις που η επέμβαση πρέπει να αναβάλλεται για 6 εβδομάδες. Θεωρείται πως στο διάστημα αυτό ο κίνδυνος επιπλοκών από τη χολολιθίαση είναι μικρότερος από τον κίνδυνο επιπλοκών από την επέμβαση. Έτσι η αναμονή θεωρείται ως η ασφαλέστερη προσέγγιση για τη χολολιθίαση εφόσον έχει προηγηθεί οξεία χολοκυστίτιδα.

Το υπερηχογράφημα στη χολολιθίαση

Η χολολιθίαση διαγιγνώσκεται με το συνδυασμό των πληροφοριών από το ιστορικό του ασθενούς, την κλινική εικόνα και τις απεικονιστικές εξετάσεις (κυρίως του υπερηχογραφήματος). Οι υπέρηχοι αναδεικνύουν με ευκολία την πυκνή χολή, τη χολική λάσπη και τις πέτρες/πολύποδες. Επίσης μπορούν να εκτιμήσουν το πάχος του τοιχώματος της χοληδόχου κύστεως, το οποίο εάν είναι αυξημένο υποδεικνύει χρόνια ή οξεία χολοκυστίτιδα.
Λόγω του δυτικού τύπου διατροφής η χολολιθίαση οφείλεται πλέον κατά μεγάλο ποσοστό σε “πέτρες” από χοληστερίνη (χοληστερινικούς χολόλιθους). Το γεγονός αυτό δημιουργεί συχνά σύγχυση ακόμα και μεταξύ ακτινολόγων – υπερηχογραφιστών που χαρακτηρίζουν εσφαλμένα τη χολολιθίαση από χοληστερίνη σαν πολύποδες της χοληδόχου κύστης.Δείτε το γιατί
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως οι πραγματικοί πολύποδες της χοληδόχου κύστης είναι νεοπλάσματα, ευτυχώς σπάνια, δυνητικώς κακοήθη, που προέρχονται από το ίδιο το τοίχωμα της χοληδόχου κύστεως και διαφέρουν σημαντικά ως προς τη διαχείριση από τη χολολιθίαση.

Χολολιθίαση – Αντιμετώπιση

Η πιο αποτελεσματική και η μόνη οριστική θεραπεία για τη συμπτωματική χολολιθίαση και τη χολοκυστίτιδα, οξεία ή χρόνια, είναι η χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστεως, δηλαδή η χολoκυστεκτομή. Προτού εμφανισθεί η λαπαροσκόπηση η επέμβαση θεωρείτο βαρεία και περιελάμβανε μία μεγάλη τομή στην κοιλιά και νοσηλεία περίπου 5-7 ημερών.

Για τη χολοθίαση σήμερα η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική με τη ρομποτική και τη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή. Οι επεμβάσεις αυτές θεωρούνται ρουτίνας, μέσης βαρύτητας, με ημερήσια ή μονοήμερη νοσηλεία. Ειδικά εφόσον η χολοκυστεκτομή γίνεται λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά με την τεχνική της μονής τομής δια του ομφαλού, εκτός των άλλων και το αισθητικό αποτέλεσμα είναι εκπληκτικό, αφού δύσκολα αναγνωρίζεται το μετεγχειρητικό σημάδι.

Χολολιθίαση και χειρουργική αντιμετώπιση

Η χολολιθίαση αντιμετωπίζεται χειρουργικά με ρομποτική ή λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή. Η επέμβαση μπορεί να γίνει με την κλασσική ρομποτική τεχνική ή τη λαπαροσκόπηση από 3-4 μικρές δερματικές οπές, ενώ πλέον πραγματοποιείται και με τη μέθοδο της μονής τομής δια του ομφαλού γνωστής και ως “αόρατη χολοκυστεκτομή”. Εάν ενδιαφέρεστε να μάθετε περισσότερα για το πως αντιμετωπίζεται χειρουργικά η χολολιθίαση…

Πατήστε εδώ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Χολοκυστεκτομή μονής τομής (single port) σε ασθενή με συμπτωματική χολολιθίαση

Με μία μόνο μικρή τομή που “κρύβεται” στη φυσιολογική “ουλή” του ομφαλού, το σημάδι είναι αχεδόν αόρατο και πολύ δύσκολα μπορεί κανείς να αντιληφθεί πως ο/η ασθενής έχει όντως χειρουργηθεί. Η τεχνική αυτή ονομάζεται χολοκυστεκτομή μονής τομής ή μονήρους οπής (single incision or single port laparoscopic cholecystectomy) και περιγράφεται ως χολοκυστεκτομή χωρίς ουλή ή “αόρατη” χολοκυστεκτομή.